Hỏi Bác sĩ
Đặt lịch khám
Đau bụng trên rốn sau khi ăn là biểu hiện phổ biến xảy ra ở rất nhiều người. Đa số người gặp phải tình trạng này đều cho là triệu chứng của bệnh về dạ dày. Liệu quan điểm này có đúng và nguyên nhân chính xác gây ra triệu chứng ngày là gì? Hãy cùng Bệnh viện Đại học Y Tân Tạo tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
ĐAU BỤNG TRÊN RỐN CÓ PHẢI DO DẠ DÀY?
Tình trạng đau bụng trên rốn là tình trạng khá phổ biến. Hầu như ai cũng từng bị gặp phải tình trạng này. Nhiều người cho rằng đau bụng trên rốn sau khi ăn là triệu chứng của bệnh về dạ dày. Tuy nhiên, để có thể biết chính xác vị trí bị đau, những triệu chứng khác đi kèm, thực hiện khám chẩn đoán để kết luận.
Các vị trí đau bụng trên rốn cần lưu ý
- Phía trên bên trái: Góc tư phía trên bên trái ngăn cách với vùng bụng bên phải bởi xương ức, đây là nơi chứa dạ dày, tụy và lá lách.
- Phía trên bên phải: Góc phần tư phía trên bên phải chứa hầu hết các cơ quan liên quan đến hệ thống mật, bao gồm: túi mật, gan và ống dẫn mật.
- Giữa phía trên (vùng thượng vị): Cơn đau vùng thượng vị có thể liên quan đến hệ thống mật hoặc hệ thống ống tiêu hóa.
NGUYÊN NHÂN GÂY ĐAU BỤNG TRÊN RỐN
Đau bụng trên rốn sau khi ăn có thể đến từ các nguyên nhân dưới đây.
Bụng chướng hơi
Đau bụng trên rốn sau khi ăn có thể là do bụng bị chướng hơi, nghĩa là trong đường ruột có nhiều khí hơn bình thường. Khi bị chướng hơi, người bệnh sẽ thường ợ hơi nhiều hơn qua đường miệng hoặc khí sẽ thoát ra ngoài qua đường hậu môn khi trung tiện (xì hơi).
Trường hợp nhiễm trùng do vi khuẩn hay vi-rút kèm theo tiêu chảy hay táo bón, người bệnh có thể sẽ cảm thấy đau bụng trên rốn dữ dội. Các dấu hiệu thường gặp bao gồm:
- Đau trên rốn từng cơn;
- Đau và dẫn đến chướng bụng;
- Cảm giác có vật di chuyển trong dạ dày;
- Ợ hơi hoặc trung tiện thường xuyên.
Bị đau bụng trên rốn sau khi ăn do chướng hơi thường liên quan đến chế độ ăn uống hằng ngày, triệu chứng cũng có thể xuất hiện khi bị viêm dạ dày, trào ngược dạ dày thực quản. Bệnh thường không nghiêm trọng và có thể tự điều trị bằng thuốc. Để dự phòng tình trạng này, người bệnh nên tập thói quen ăn chậm, nhai kỹ, tập trung thưởng thức bữa ăn, hạn chế nói chuyện trong lúc ăn để hạn chế nuốt quá nhiều không khí, hạn chế sặc thức ăn, đặc biệt là người lớn tuổi. Đồng thời hạn chế một số thực phẩm có khả năng sinh khí trong ổ bụng. Chẳng hạn như các loại đậu, kẹo cao su, sữa có chứa lactose, đường fructose, raffinose, đồ uống có ga như nước ngọt, bia,…
Viêm ruột thừa
Viêm ruột thừa là bệnh lý thường gặp và cũng là nguyên nhân khiến bệnh nhân ăn xong bị đau bụng trên rốn. Ở giai đoạn đầu, viêm ruột thừa có triệu chứng thường gặp nhất là đau âm ỉ ở vùng thượng vị (hay trên rốn). Sau đó, cơn đau sẽ di chuyển và khu trú đến vị trí đặc hiệu hơn là vùng bụng dưới bên phải. Cách điều trị trong hầu hết trường hợp viêm ruột thừa là phẫu thuật cắt bỏ. Bởi nếu không điều trị kịp thời, viêm ruột thừa có thể diễn tiến nặng hơn, chuyển sang viêm phúc mạc và đe dọa đến tính mạng của người bệnh.
Sỏi túi mật
Túi mật là cơ quan nằm ở vùng hạ dưới phải, ngay bên dưới gan với nhiệm vụ chứa mật hình thành từ các tế bào gan, sau đó bài tiết mật vào tá tràng và ruột non để tiêu hóa thức ăn. Do sự mất cân bằng giữa các thành phần của dịch mật sẽ tạo điều kiện hình thành sỏi mật, bản chất của sỏi mật là những hạt cứng như đá hoặc nhầy như bùn.
Sỏi túi mật có thể làm tắc nghẽn túi mật, hệ quả là bệnh nhân xuất hiện những cơn đau bụng trên rốn lệch phải (vùng hạ sườn phải) dữ dội, kèm theo nôn ói, mệt mỏi và kiệt sức. Trường hợp không được can thiệp điều trị kịp thời, sỏi mật có thể tiến triển gây ảnh hưởng đến hoạt động của gan hay tuyến tụy với một số biến chứng như vàng da/mắt hoặc viêm tụy gây nguy hiểm cho sức khỏe.
Phần lớn trường hợp sỏi túi mật có triệu chứng sẽ được điều trị bằng cách can thiệp lấy sỏi qua nội soi hoặc cắt bỏ túi mật qua mổ nội soi và bệnh nhân vẫn sống khỏe mạnh bình thường. Tuy nhiên để hạn chế nguy cơ tái phát tình trạng bị đau bụng trên rốn sau khi ăn do sỏi túi mật, bệnh nhân nên xây dựng một lối sống khoa học, chế độ ăn hạn chế chất béo và tập thể dục thường xuyên hơn.
Tắc ruột
Ăn xong bị đau bụng trên rốn có thể là hậu quả của tắc ruột. Khi bị tắc ruột, dịch và hơi trong lòng ruột bị ngừng lưu thông sẽ làm giảm khả năng hấp thụ và tiêu hóa thức ăn, bệnh nhân sẽ có cảm giác cực kỳ chướng bụng, bí trung-đại tiện và nôn dữ dội.
Tuy nhiên, các triệu chứng xảy ra còn tùy thuộc vào vị trí ruột bị tắc nghẽn. Chẳng hạn như nôn là biểu hiện sớm của tắc ruột non, tuy nhiên lại là triệu chứng muộn của tắc đại tràng. Ngoài ra, bệnh nhân có thể tiêu chảy nếu chỉ tắc một phần ruột và bí trung-đại tiện nếu tắc ruột hoàn toàn. Mặt khác, tắc ruột có thể gây sốt cao nếu thành ruột bị thủng.
Tắc ruột là bệnh lý cần được cấp cứu sớm nhằm hạn chế nguy cơ bị thủng ruột hoặc nhiễm trùng nghiêm trọng. Các bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng thuốc phù hợp. Tuy nhiên, một số trường hợp nghiêm trọng hơn có thể phải phẫu thuật cấp cứu để loại bỏ nguyên nhân gây tắc nghẽn đường ruột.
Các nguyên nhân khác
Đau bụng trên rốn sau khi ăn cũng có thể xuất phát từ những nguyên nhân dưới đây:
- Đau bụng thai kỳ: Đau bụng trên rốn là triệu chứng có thể gặp trong thai kỳ. Tình trạng này xảy ra khi thai nhi lớn lên và chèn ép các cơ quan khác trong bụng trên hoặc do sự kéo căng của cơ và dây chằng. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài hoặc xuất hiện đột ngột và dữ dội, đó có thể là dấu hiệu nghiêm trọng, cảnh báo những biến chứng nguy hiểm trong thai kỳ, cần được gặp bác sĩ để thăm khám và điều trị kịp thời.
- Căng cơ bụng: Căng cơ bụng là một chấn thương phổ biến, thường xảy ra sau khi chơi thể thao, tập thể dục quá mức hoặc nâng vật nặng. Tình trạng này có thể gây đau vùng bụng trên rốn.
- Bệnh về gan: Viêm gan cấp tính và mạn tính đều có thể gây đau vùng bụng trên rốn. Nguyên nhân thường gặp là do thuốc hoặc độc chất, sử dụng rượu bia quá mức, nhiễm vi-rút viêm gan,… Ung thư gan cũng có thể gây ra triệu chứng đau bụng nhưng ít phổ biến.
- Khó tiêu: Đau trên rốn vùng thượng vị sau khi ăn là dấu hiệu điển hình của chứng khó tiêu, thường đi kèm với cảm giác nóng rát.
CÁCH GIÚP GIẢM BỚT TÌNH TRẠNG ĐAU BỤNG TRÊN RỐN
Nếu tình trạng đau bụng trên rốn sau khi ăn chỉ mới xuất hiện và ở mức độ nhẹ thì bệnh nhân có thể thực hiện một số biện pháp sau để giảm bớt cảm giác khó chịu này:
- Chườm khăn ấm hoặc chai thủy tinh chứa nước ấm lên vùng bụng bị đau.
- Người bị đau bụng trên rốn sau khi ăn cần hạn chế uống nước lạnh, thay vào đó nên uống nước ấm, có thể uống một ít trà gừng mật ong để hỗ trợ giảm đau.
- Nếu xác định được nguyên nhân đau bụng trên rốn là do dạ dày, người bệnh cần theo dõi và thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt hàng ngày. Hạn chế sử dụng thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ, thức uống có ga và chất kích thích như cà phê, nước ngọt, rượu, bia; tăng cường bổ sung ăn rau củ quả hỗ trợ tốt cho hệ tiêu hóa, đồng thời nên ăn thức ăn được hầm mềm, tránh ăn thức ăn tái, sống, dai cứng.
- Bạn nên có chế độ nghỉ ngơi đầy đủ, đặc biệt là khi bị đau bụng trên rốn. Bệnh nhân không nên cố gắng làm việc quá sức, chú ý kiểm soát căng thẳng, hạn chế vận động mạnh quá sức.
KHI NÀO CẦN GẶP BÁC SĨ?
Khi gặp các dấu hiệu được kể ra dưới đây, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra:
- Xuất hiện máu trong phân;
- Nôn ra máu;
- Sốt cao;
- Chóng mặt;
- Sụt cân bất thường;
- Khó thở;
- Vàng da, vàng mắt;
- Sờ thấy khối u vùng bụng.
- Tình trạng đau bụng không cải thiện hoặc tái đi tái lại.
CÁCH PHÒNG TRÁNH TÌNH TRẠNG BỊ ĐAU BỤNG TRÊN RỐN
Để phòng tránh tình trạng bị đau bụng trên rốn sau khi ăn, bạn có thể tham khảo những cách dưới đây:
- Tập thể dục đều đặn với cường độ tập phù hợp với thể lực.
- Uổng đủ nước trong ngày, hạn chế uống nước quá lạnh hoặc nước đá.
- Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, ưu tiên các loại thực phẩm như ngũ cốc, trái cây, rau củ quả,…
- Tránh ăn đồ chiên rán, thức ăn nhanh.
- Tập thói quen ăn chậm nhai kỹ để ngăn ngừa chứng khó tiêu, nên tập trung thưởng thức bữa ăn, không nên vừa ăn vừa làm việc khác như xem phim, đọc sách, nói chuyện,…
- Nên thư giãn 1 – 2 giờ sau khi ăn, không nên nằm ngay sau khi ăn.
- Kiểm soát cảm xúc và căng thẳng.
- Rửa tay thường xuyên, đặc biệt là trước khi ăn để tránh lây lan vi khuẩn từ bàn tay vào thức ăn, giảm nguy cơ ngộ độc thực phẩm.
- Xây dựng lối sống lành mạnh, không sử dụng rượu bia, thuốc lá.
Bài viết trên đây là nội dung nói về chủ đề đau bụng trên rốn sau khi ăn, những nguyên nhân gây ra tình trạng này và cách giúp làm giảm cơn đau, cách phòng ngừa. Ngay khi có các dấu hiệu bất thường kèm theo tình trạng đau bụng trên rốn như nôn mửa, tiêu chảy, sốt cao, chóng mặt,… cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được bác sĩ thăm khám và xử trí kịp thời. Liên hệ ngay đến chúng tôi để được hỗ trợ tư vấn và đặt lịch khám ngay khi có nhu cầu.
—————————————————
🚩 Lô 10, KCN Tân Đức, xã Đức Hòa Hạ, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An
Đặt lịch khám TẠI ĐÂY 
Y tế cho doanh nghiệp: 0768 999 115 (Điện thoại/Zalo)💌 Email: info@benhvientantao.com – benhvientantao@gmail.com
🌏 Website: https://benhvientantao.com
Chỉ đường: Google Map đến Bệnh viện