Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi bác sĩ Mai Phương Dung – Chuyên khoa Mắt, Bệnh viện Đại học Y Tân Tạo.

Bệnh đục thủy tinh thể là một trong những nguyên nhân gây giảm thị lực và mù lòa đứng đầu thế giới, bao gồm cả Việt Nam. Bệnh có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp nhất là ở người trên 50 tuổi. Vậy nguyên nhân mắc bệnh đục thủy tinh thể là gì, dấu hiệu nhận biết ra sao, cũng như phương pháp điều trị như thế nào. Hãy cùng Bệnh viện Đại học Y Tân Tạo tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

ĐỤC THỦY TINH THỂ LÀ GÌ?

Đục thủy tinh thể hay còn gọi là đục nhân mắt, cườm đá, cườm khô là tình trạng rối loạn thị lực do cấu trúc protein của thủy tinh thể bị thay đổi dưới tác động của các chất gây hại sinh ra từ bên trong cơ thể hoặc từ môi trường bên ngoài.

Cấu trúc protein bị xáo trộn làm thay đổi độ cong, độ trong, độ đàn hồi và độ dày của thủy tinh thể, khiến bộ phận này của mắt bị mờ đục. Từ đó gây cản trở ánh sáng đi qua, dẫn đến suy giảm thị lực. Người bệnh sẽ gặp khó khăn trong các hoạt động thường ngày như lái xe, đọc sách báo,… thậm chí có thể bị mù lòa nếu tình trạng kéo dài.

PHÂN LOẠI ĐỤC THỦY TINH THỂ

Phân loại theo vị trí, hình thái

• Đục nhân: Đục nhân thường xảy ra ở một bên mắt. Mảng đục bắt đầu tiến triển từ nhân thủy tinh thể với các triệu chứng xơ cứng và màu chuyển màu vàng đục. Trong giai đoạn đầu, đục nhân mắt sẽ gây ra tật khúc xạ như tầm nhìn xa bị giảm. Nhìn chung, dạng đục thủy tinh thể ở nhân tiến triển chậm và kéo dài trong nhiều năm.
• Đục vỏ: Được phát hiện nhiều trên bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường. Các vệt mờ hoặc vệt trắng sẽ hình thành từ ngoài vỏ và to dần. Theo thời gian, các mảng nhỏ nhập vào nhau tạo thành vùng đục lớn hơn. Khi vùng đục lan vào nhân sẽ gọi là đục thủy tinh thể chín. Đục vỏ thường xuất hiện trên cả hai mắt với các triệu chứng sớm như nhìn mờ, khó chịu với ánh sáng.
• Đục bao: Là vết đục nhỏ ở biểu mô và bao trước thể thủy tinh nhưng không gây ảnh hưởng đến lớp vỏ. Các đối tượng bị tiểu đường hoặc cận thị nặng có nguy cơ cao bị đục bao.

 

Phân loại theo mức độ tiến triển của bệnh

Bệnh lý đục thủy tinh (cườm khô) được chia thành 4 mức độ bao gồm: đục bắt đầu, đục tiến triển, đục gần hoàn toàn và đục hoàn toàn.

NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH ĐỤC THỦY TINH THỂ

Phần lớn nguyên nhân mắc bệnh là do tuổi tác, quá trình lão quá tự nhiên của cơ thể. Một vài nguyên nhân khác như rối loạn bẩm sinh hoặc do tai nạn, chấn thương và biến chứng của một số bệnh lý. Ngoài ra, các chuyên gia cũng chia những nguyên nhân gây bệnh thành hai nhóm chính là: nguyên phát và thứ phát.

Nguyên nhân nguyên phát

• Đục thủy tinh thể bẩm sinh: rối loạn di truyền, biến chứng của bệnh lý toàn thân, rối loạn chuyển hóa,…
• Đục thủy tinh thể ở người già: theo thống kê, có đến 80% người già trên 65 tuổi bị đục nhân mắt.

Nguyên nhân thứ phát

• Thường xuyên tiếp xúc với ánh sáng xanh từ màn hình điện tử, tia X….
• Mắc các bệnh khác ở mắt như viêm kết mạc, bệnh giác mạc… và điều trị không đúng cách, tái lại nhiều lần.
• Thường xuyên tiếp xúc với tia cực tím mặt trời.
• Sử dụng thuốc gây tác dụng phụ cho mắt như corticoid, thuốc chống trầm cảm…
• Cận thị thoái hóa.
• Chấn thương mắt, tai biến, di chứng sau phẫu thuật mắt.
• Mắc phải các bệnh lý mãn tính như tiểu đường, béo phì, cao huyết áp,…

Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh

• Thiếu hụt các chất dinh dưỡng cho mắt như thiếu vitamin, khoáng chất…
• Sử dụng chất kích thích như rượu bia, thuốc lá… thường xuyên.
• Thường xuyên tiếp xúc với môi trường khói bụi ô nhiễm, khí thải chất độc hại làm gia tăng nguy cơ bị cườm khô khi còn trẻ.
• Căng thẳng.

CÁC TRIỆU CHỨNG CỦA BỆNH

• Giai đoạn sớm có thể xuất hiện những biểu hiện như mờ mắt, khó khăn khi lái xe vào ban đêm, cảm giác như có màng che.
• Giai đoạn muộn các dấu hiệu xuất hiện rõ rệt hơn như màu sắc thủy tinh thể thay đổi, nhìn thấy chấm đen trước mắt, nhạy cảm với ánh sáng, giảm nhận thức về màu sắc, nhìn đôi…

Bệnh tiến triển từ giai đoạn sớm đến giai đoạn muộn thường kéo dài khá lâu, nếu không chú ý sẽ dễ lầm tưởng với các bệnh thông thường. Các triệu chứng dễ bị xem nhẹ và bỏ qua, đến khi bệnh chuyển biến nặng thì đã muộn. Vì thế, ngay khi có các dấu hiệu bất thường ở mắt cần đi khám ngay để được điều trị kịp thời.

PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ BỆNH

Sử dụng kính hỗ trợ

Trong giai đoạn sớm, thị lực chưa suy giảm nhiều, bác sĩ thường cho người bệnh đeo kính kết hợp với cung cấp các dưỡng chất thiết yếu cho mắt. Người bệnh nên làm việc trong môi trường ánh sáng tốt để giảm thiểu các rối loạn thị giác.

Phẫu thuật

Trường hợp nặng hơn thì cần phải phẫu thuật để thay thủy tinh thể nhân tạo. Phương pháp phẫu thuật Phaco là một trong những phương pháp an toàn và hiệu quả trong việc cải thiện thị lực cho người mắc bệnh.

BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA

Để phòng ngừa và giảm nguy cơ mắc bệnh đục thủy tinh thể, cần lưu ý đến những điều dưới đây:

• Cần khám mắt ngay khi có các triệu chứng bất thường ở mắt như nhìn mờ, nhòe, khô mắt, rát mắt,…
• Người bệnh cao huyết áp, tiểu đường… cần chia sẻ với bác sĩ các dấu hiệu đang gặp phải, nhằm phát hiện sớm biến chứng có thể ảnh hưởng đến mắt.
• Bổ sung dinh dưỡng thiết yếu, qua chế độ ăn uống hàng ngày.
• Trang bị các thiết bị bảo hộ chuyên dụng theo đặc thù công việc, đeo kính mát khi đi ra ngoài; nhất là ở môi trường khói bụi, nắng gắt.
• Tránh xa các yếu tố nguy cơ gây hại thủy tinh thể như rượu bia, khói thuốc lá…

Bài viết trên đây là những thông tin nói về bệnh đục thủy tinh thể bao gồm các nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết bệnh, cũng như phương pháp điều trị và phòng ngừa. Hy vọng qua đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích. Liên hệ đến chúng tôi để được tư vấn và đặt lịch khám sớm nhất.

—————————————————