Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS.Mai Phương Dung – Bác sĩ Nhãn khoa, Bệnh viện Đại học Y Tân Tạo.

Viêm kết mạc mắt là một trong những bệnh lý về mắt phổ biến, có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày nếu không được điều trị kịp thời. Bệnh thường xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau như nhiễm khuẩn, virus, dị ứng hoặc kích ứng do hóa chất. Việc hiểu rõ nguyên nhân và cách phòng ngừa sẽ giúp hạn chế nguy cơ lây nhiễm và bảo vệ sức khỏe đôi mắt hiệu quả.

VIÊM KẾT MẠC LÀ GÌ?

Viêm kết mạc là tình trạng viêm lớp màng mỏng và trong suốt bao phủ tròng trắng mắt và mặt trong mí mắt. Khi các mạch máu nhỏ ở kết mạc bị sưng và kích thích, tròng trắng của mắt có thể chuyển thành màu đỏ hoặc hồng. Bệnh gây khó chịu nhưng ít khi gây biến chứng nếu điều trị sớm. Tuy nhiên, viêm kết mạc rất dễ lây lan.

PHÂN LOẠI VIÊM KẾT MẠC

Viêm kết mạc do virus và vi khuẩn

• Thường đi kèm với cảm lạnh hoặc nhiễm trùng đường hô hấp trên (như đau họng).
• Nguyên nhân có thể do đeo kính áp tròng không sạch.
• Dễ lây qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với dịch tiết từ mắt người bệnh.

Viêm kết mạc dị ứng

• Do tiếp xúc với chất gây dị ứng (phấn hoa, bụi, nước hoa, ô nhiễm…).
• Cơ thể sản sinh kháng thể IgE, kích thích giải phóng histamin, gây đỏ mắt và ngứa.
• Không lây lan, có thể kiểm soát bằng thuốc nhỏ mắt chống dị ứng.

Viêm kết mạc do kích ứng

• Do hóa chất hoặc dị vật rơi vào mắt.
• Mắt sẽ đỏ, chảy nước mắt để rửa sạch chất gây kích ứng.
• Nếu tiếp xúc với hóa chất độc hại, cần đi khám ngay để tránh tổn thương vĩnh viễn.

NGUYÊN NHÂN GÂY VIÊM KẾT MẠC

Do nhiễm khuẩn

Viêm kết mạc do nhiễm khuẩn thường lây lan qua tiếp xúc với côn trùng, người bệnh hoặc do vệ sinh kém, chẳng hạn như dùng tay không sạch chạm vào mắt. Ngoài ra, việc sử dụng chung đồ cá nhân, mỹ phẩm hoặc kính áp tròng không sạch cũng là nguyên nhân phổ biến. Bệnh có xu hướng bùng phát nhiều vào mùa đông – xuân, từ tháng 12 đến tháng 4 hàng năm.

Do nhiễm virus

Viêm kết mạc do virus thường do các loại virus cảm lạnh hoặc cúm gây ra và dễ lây lan qua đường hô hấp, như ho, hắt hơi hoặc chạm vào các đồ vật nhiễm virus. Bệnh thường khởi phát ở một mắt trước, sau đó lan sang mắt còn lại.

Do dị ứng

Viêm kết mạc dị ứng thường xảy ra do phản ứng với các tác nhân như phấn hoa, bụi bẩn, lông thú hoặc mỹ phẩm. Tình trạng này thường ảnh hưởng đến cả hai mắt và có thể đi kèm các triệu chứng như ngứa mũi, hắt hơi và chảy nước mũi.

Do hóa chất bắn vào mắt hoặc dị vật trong mắt

Viêm kết mạc có thể xảy ra khi mắt tiếp xúc với khói, bụi, hóa chất hoặc dị vật, dẫn đến tình trạng đỏ mắt và chảy nước mắt. Đặc biệt, khi bị hóa chất bắn vào mắt, cần rửa mắt ngay lập tức để tránh nguy cơ tổn thương nghiêm trọng.

Bị tắc tuyến lệ

Tình trạng kích ứng mắt có thể gây tích tụ nước mắt, dẫn đến sưng đau, liên tục chảy nước mắt và tăng nguy cơ nhiễm trùng. Người bệnh có thể gặp phải hiện tượng chất nhầy chảy ra từ mắt, dịch tiết khô tạo thành lớp vảy, mờ mắt và sưng vùng mũi gần mắt. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, có thể xuất hiện chảy máu mắt kèm theo sốt.

Do dùng kính áp tròng không đúng cách

Việc đeo kính áp tròng cứng hoặc kính áp tròng mềm không được thay thường xuyên, đặc biệt khi có vết khâu hở trên bề mặt mắt hoặc sử dụng mắt giả, có thể làm tăng nguy cơ viêm kết mạc. Kính áp tròng không sạch tạo điều kiện cho vi khuẩn và bụi bẩn tích tụ, dẫn đến nhiễm trùng. Triệu chứng thường gặp bao gồm ngứa, rát ở cả hai mắt, chảy nước mắt, sưng nhẹ, nhạy cảm và khó chịu. Dạng viêm kết mạc này không có khả năng lây nhiễm.

Tiếp xúc với người đang bị viêm kết mạc khác

Viêm kết mạc thường lây lan từ người bệnh sang người khỏe qua tiếp xúc trực tiếp, chẳng hạn như chạm hoặc bắt tay. Bệnh cũng có thể lây qua không khí khi người bệnh ho hoặc hắt hơi, hoặc do chạm vào đồ vật và bề mặt nhiễm vi khuẩn, sau đó đưa tay lên mắt mà chưa rửa sạch.

TRIỆU CHỨNG VIÊM KẾT MẠC MẮT

• Đỏ mắt (triệu chứng điển hình).
• Ngứa, cộm, cảm giác như có vật lạ trong mắt.
• Tiết dịch: dịch vàng xanh (mủ) do nhiễm khuẩn, hoặc nước mắt lỏng do virus.
• Mí mắt dính chặt sau khi ngủ dậy.
• Nhạy cảm với ánh sáng.
• Các triệu chứng nặng như suy giảm thị lực hoặc đau dữ dội cần gặp bác sĩ ngay.

KHI NÀO CẦN GẶP BÁC SĨ?

• Đau mắt, nhạy cảm với ánh sáng, hoặc tầm nhìn bị mờ.
• Triệu chứng không cải thiện sau 24 giờ điều trị.
• Người bệnh có hệ thống miễn dịch suy yếu do HIV, điều trị ung thư.
• Trẻ sơ sinh có triệu chứng viêm kết mạc cần được khám ngay.
• Chấn thương mắt hoặc mắt đỏ sau khi đeo kính áp tròng.
• Suy giảm thị lực, đỏ mắt kèm theo đau hoặc tiết nhiều dịch mủ màu vàng hoặc xanh.
• Viêm kết mạc thường xuyên tái phát hoặc trở nên tồi tệ hơn sau một thời gian ngắn điều trị tại nhà.

PHÒNG NGỪA BỆNH VIÊM KẾT MẠC

• Rửa tay sạch sẽ trước khi chạm vào mắt, không dụi mắt.
• Dùng khăn hoặc bông sạch lau dịch tiết mắt và giặt khăn bằng nước ấm, xà phòng.
• Vệ sinh kính mắt và tránh dùng chung đồ cá nhân.
• Thay vỏ gối, khăn trải giường thường xuyên.
• Tránh dùng mỹ phẩm mắt đã cũ.
• Nếu chỉ một mắt bị viêm, không dùng chung thuốc nhỏ mắt cho cả hai mắt.
• Vệ sinh và bảo quản kính áp tròng đúng cách theo hướng dẫn của bác sĩ.

Viêm kết mạc có thể gây khó chịu và làm ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Để được thăm khám và điều trị toàn diện các bệnh lý về mắt, bạn hãy đến ngay khoa Mắt – Bệnh viện Đại học Y Tân Tạo. Với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại, chúng tôi cam kết mang đến cho bạn dịch vụ khám chữa bệnh tốt nhất.

—————————————————