Hỏi Bác sĩ
Đặt lịch khám
U nang buồng trứng là một bệnh lý phổ biến ở phụ nữ, thường tiến triển âm thầm nhưng có thể gây biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc thăm khám phụ khoa định kỳ, duy trì lối sống lành mạnh và nắm rõ các dấu hiệu bất thường là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe sinh sản và nâng cao chất lượng cuộc sống của mỗi chị em.
KHÁI QUÁT VỀ U NANG BUỒNG TRỨNG
U nang buồng trứng là gì?
U nang buồng trứng là tình trạng một khối u chứa dịch lỏng phát triển bất thường tại buồng trứng. Khối u này có thể hình thành từ các mô trong buồng trứng hoặc từ các cơ quan khác trong cơ thể.
Tất cả phụ nữ đều có nguy cơ mắc u nang buồng trứng, nhưng độ tuổi từ 20 đến 45 là nhóm dễ gặp phải, đặc biệt là u nang ác tính. Tuy nhiên, tình trạng này ít phổ biến hơn ở phụ nữ tiền mãn kinh.
U nang buồng trứng có thể xuất hiện ở một bên (trái hoặc phải) hoặc cả hai bên. Trong đó, u nang buồng trứng phải thường gặp hơn.
Các dạng u nang buồng trứng
Hiện nay, u nang buồng trứng được phân thành nhiều loại, trong đó phổ biến nhất là:
- U nang nước: Là một túi chứa dịch trong suốt, vỏ mỏng, cuống dài. Mặt ngoài và mặt trong của nang đôi khi xuất hiện các nhú nhỏ. Số lượng nhú càng nhiều, nguy cơ ung thư càng cao.
- U nang bì: Hình thành từ tế bào mầm, có cấu trúc giống lớp sừng dày, thường lành tính và ít biến chứng.
- U nang nhầy: Chia thành nhiều thùy, kích thước lớn, có thể dính vào các nội tạng lân cận, gây khó khăn trong điều trị.
- Nang noãn bọc: Phát sinh từ các nang trứng trưởng thành nhưng không được giải phóng, nang tiếp tục phát triển, gây hiện tượng chậm kinh.
- Nang hoàng thể: Hình thành khi hoàng thể phát triển bất thường sau khi giải phóng trứng, nang có vỏ mỏng, chứa dịch trong suốt.
- Nang hoàng tuyến (hiếm gặp): Xuất hiện khi các nang noãn bọc bị kích thích nhưng không giải phóng trứng, dẫn đến hiện tượng hoàng thể hóa.
Việc nhận biết và điều trị kịp thời các dạng u nang là rất quan trọng để ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.
NGUYÊN NHÂN GÂY U NANG BUỒNG TRỨNG
U nang buồng trứng có nhiều nguyên nhân khác nhau, thường xuất phát từ các yếu tố liên quan đến rối loạn nội tiết và sự thay đổi trong cơ thể. Các nguyên nhân phổ biến bao gồm:
- Rối loạn nội tiết tố nữ: Xảy ra trong các giai đoạn sinh lý như dậy thì, mang thai, tiền mãn kinh, hoặc do các bệnh lý nội tiết và phụ khoa. Nội tiết tố mất cân bằng có thể gây suy tuyến thượng thận, làm tăng nguy cơ hình thành u nang.
- Thay đổi hormon do thuốc tránh thai: Sử dụng thuốc tránh thai trong thời gian dài dẫn đến biến đổi hormon, làm tăng nguy cơ u nang.
- Chế độ ăn uống không lành mạnh: Chế độ ăn ít rau xanh, tiêu thụ nhiều thực phẩm chứa hormon như thịt, trứng, sữa có thể ảnh hưởng đến nội tiết tố nữ.
- Tâm lý căng thẳng và vấn đề cân nặng: Stress kéo dài hoặc béo phì là những yếu tố làm gia tăng nguy cơ hình thành u nang buồng trứng.
- Các yếu tố sinh sản và tuổi dậy thì: Phụ nữ từng bị sảy thai hoặc các bé gái dậy thì sớm cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
- Dị tật và bất thường ở nang trứng: Nang trứng phát triển không bình thường, hấp thu kém chất dinh dưỡng, hoặc mạch máu trong nang trứng bị vỡ, dẫn đến hình thành u nang xuất huyết.
- Thể vàng không tiêu biến: Sau khi phóng noãn, thể vàng không tiêu biến mà tồn tại dai dẳng, tạo thành u nang.
- Sự phát triển bất thường của tế bào: Các tế bào biểu mô, tế bào mầm, và tế bào mô đệm phát triển không kiểm soát, hình thành khối u.
Nhận biết sớm các yếu tố nguy cơ có thể giúp phụ nữ chủ động trong việc phòng ngừa và điều trị u nang buồng trứng.
DẤU HIỆU NHẬN BIẾT U NANG BUỒNG TRỨNG
U nang buồng trứng thường phát triển âm thầm và không gây triệu chứng rõ ràng. Đa số trường hợp được phát hiện khi khám phụ khoa định kỳ hoặc siêu âm kiểm tra sức khỏe. Khi khối u lớn, các triệu chứng có thể xuất hiện như sau:
- Đau ở vùng chậu và thắt lưng: Đây là triệu chứng phổ biến nhất, gây cảm giác đau âm ỉ quanh vùng bụng dưới và thắt lưng do khối u chèn ép các cơ quan hoặc dây thần kinh xung quanh.
- Cảm giác khó chịu: Do khối u lớn chèn ép các cơ quan lân cận, gây tiểu khó, táo bón, hoặc khó tiêu.
- Bụng chướng: Là triệu chứng khi u nang phát triển lớn.
- Đau khi quan hệ tình dục: Đặc biệt nếu đau chỉ ở một bên, có thể là dấu hiệu của u buồng trứng.
- Kinh nguyệt thất thường: Rối loạn kinh nguyệt, bao gồm kỳ kinh nguyệt không đều hoặc đau bụng kinh, có thể liên quan đến u nang buồng trứng.
- Các triệu chứng u lớn nhanh: Nếu khối u phát triển nhanh, có thể gây bụng chướng to, sụt cân, chán ăn và mệt mỏi, dấu hiệu gợi ý u nang ác tính cần được khám ngay.
U NANG BUỒNG TRỨNG ẢNH HƯỞNG NHƯ THẾ NÀO ĐẾN SỨC KHỎE?
Mặc dù u nang buồng trứng thường lành tính và có thể tự biến mất, nhưng trong một số trường hợp, u nang phát triển chậm và kéo dài, gây ra các biến chứng nghiêm trọng:
- Chèn ép nội tạng: U nang phát triển lớn có thể chèn ép các cơ quan như bàng quang, trực tràng, niệu quản, dẫn đến các triệu chứng như đau khi tiểu tiện, táo bón, ứ nước bể thận, hoặc phù hai chi dưới và cổ trướng. Đây là biến chứng xuất hiện muộn nhưng có thể gây khó chịu lâu dài.
- Xoắn u nang: Xảy ra khi u nang có cuống dài và không dính, dễ xoắn lại. Xoắn u gây đau bụng dữ dội, buồn nôn, và có thể choáng. Đây là biến chứng cấp tính và cần điều trị ngay để tránh tổn thương mô buồng trứng.
- Vỡ u nang: Khi áp lực dịch trong u nang quá lớn, có thể gây vỡ, gây đau bụng đột ngột, chảy máu trong ổ bụng, và có thể dẫn đến choáng, ngất xỉu. Vỡ u nang là biến chứng nghiêm trọng nhất, có thể đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
U NANG BUỒNG TRỨNG CÓ ẢNH HƯỞNG ĐẾN
KHẢ NĂNG MANG THAI KHÔNG?
Nhiều chị em lo ngại về khả năng sinh con khi bị u nang buồng trứng. Tuy nhiên, khả năng mang thai còn phụ thuộc vào loại và tình trạng u nang:
- U nang cơ năng nhỏ: Các bệnh nhân bị u nang cơ năng với kích thước nhỏ vẫn có thể mang thai bình thường.
- U nang một bên: Nếu u nang một bên có kích thước lớn và phải cắt bỏ, nhưng bên còn lại vẫn bình thường, khả năng mang thai vẫn đảm bảo.
- U nang hai bên: Nếu bị u nang hai bên nhưng vẫn còn một phần nang trứng lành, chưa bị cắt tách, chị em vẫn có thể mang thai, tuy nhiên khả năng thụ thai sẽ thấp hơn so với người có một bên nang nguyên vẹn.
- U nang thực thể: Chỉ những trường hợp u nang thực thể lành tính mới có khả năng mang thai. Nếu u nang ác tính và phải cắt bỏ cả hai bên nang trứng, phụ nữ sẽ mất khả năng sinh con.
PHƯƠNG PHÁP CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ
Phương pháp chẩn đoán
Việc chẩn đoán u nang buồng trứng thường kết hợp giữa kiểm tra lâm sàng và cận lâm sàng để đạt được kết quả chính xác nhất và tránh bỏ sót các dấu hiệu nhỏ.
Chẩn đoán lâm sàng
Bác sĩ sẽ thu thập thông tin từ người bệnh để làm cơ sở chẩn đoán, bao gồm:
- Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt
- Triệu chứng đau nhức, khó chịu ở vùng chậu
- Đau khi quan hệ tình dục
- Tiểu khó, bí tiểu, táo bón
Chẩn đoán cận lâm sàng
Các phương pháp cận lâm sàng bao gồm:
- Siêu âm: Phương pháp không xâm lấn, giá thành rẻ, giúp xác định vị trí, hình dạng, kích thước và tính chất của khối u. Hình ảnh siêu âm có thể gợi ý u lành hay ác tính.
- Chụp CT scan hoặc MRI: Dành cho các trường hợp u nang lớn, giúp làm rõ hơn kết quả siêu âm và hỗ trợ chẩn đoán sự lan rộng hoặc di căn của khối u.
- Xét nghiệm dấu ấn bướu: Các xét nghiệm như CA 125, AFP, beta HCG, HE4 có thể giúp xác định tính ác tính của u nang.
Phương pháp điều trị
U nang cơ năng: Thường không cần điều trị vì khối u tự biến mất sau vài chu kỳ kinh nguyệt. Người bệnh chỉ cần theo dõi bằng siêu âm sau khi hành kinh. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc tránh thai hoặc các biện pháp hỗ trợ. Tuy nhiên, nếu xảy ra biến chứng như xoắn nang hoặc vỡ nang gây mất máu, cần xử trí cấp cứu ngay.
U nang thực thể: Phải được phát hiện và điều trị sớm để tránh biến chứng nguy hiểm. Phương pháp điều trị tùy thuộc vào kích thước khối u, tuổi tác và mong muốn sinh con của người bệnh. Bác sĩ có thể:
- Phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ khối u và buồng trứng.
- Bóc tách khối u lành ra khỏi buồng trứng, nhưng cách này có nguy cơ tái phát, đặc biệt với u nang lạc nội mạc.
PHÒNG NGỪA U NANG BUỒNG TRỨNG
Không có cách nào ngăn ngừa hoàn toàn việc hình thành khối u buồng trứng. Tuy nhiên, một số biện pháp đã được ghi nhận có thể giảm nguy cơ, chẳng hạn như sử dụng thuốc tránh thai hoặc cho con bú trên 6 tháng, giúp giảm nguy cơ mắc ung thư buồng trứng.
Để bảo vệ sức khỏe tốt nhất, chị em nên thăm khám phụ khoa định kỳ mỗi 6 tháng/lần. Việc này không chỉ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường mà còn đảm bảo chẩn đoán và can thiệp điều trị kịp thời, nâng cao hiệu quả điều trị và phòng tránh biến chứng nguy hiểm.
Để bảo vệ sức khỏe và tránh những biến chứng nguy hiểm từ u nang buồng trứng, việc chủ động thăm khám, phát hiện sớm và điều trị kịp thời là điều vô cùng cần thiết. Hãy lắng nghe cơ thể và đừng ngần ngại tìm đến sự hỗ trợ y tế khi cần, vì sức khỏe là nền tảng cho một cuộc sống trọn vẹn.
—————————————————
🚩 Lô 10, KCN Tân Đức, xã Đức Hòa Hạ, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An
Đặt lịch khám TẠI ĐÂY 
Y tế cho doanh nghiệp: 0768 999 115 (Điện thoại/Zalo)💌 Email: info@benhvientantao.com – benhvientantao@gmail.com
🌏 Website: https://benhvientantao.com
Chỉ đường: Google Map đến Bệnh viện