Bộ Y tế: Hướng dẫn mới nhất về chẩn đóan và điều trị bệnh Sởi

Ngày 26/3/2025, Bộ Y tế ban hành Quyết định 1019/QĐ-BYT về tài liệu chuyên môn hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh sởi. Hướng dẫn có một số điểm mới, trong đó có xét nghiệm, phân cấp điều trị…

7 yếu tố nguy cơ dẫn tới diễn tiến nặng của bệnh sởi

Bệnh sởi là bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây lan mạnh do virus sởi gây ra, bệnh có thể gây các biến chứng nặng dẫn đến tử vong, bệnh thường gặp ở trẻ dưới 3 tuổi, người lớn chưa tiêm hoặc tiêm phòng không đầy đủ cũng có nguy cơ mắc.

Theo WHO, virus sởi được phân thành 8 nhóm (A-H) và 23 kiểu gen, hỗ trợ theo dõi sự lây lan dịch bệnh.

Sởi lây qua đường không khí, giọt bắn hoặc tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết hô hấp. Các triệu chứng điển hình bao gồm sốt, viêm long đường hô hấp, viêm kết mạc và phát ban. Bệnh có thể gây biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm não, viêm tai giữa, viêm loét giác mạc hoặc tiêu chảy, thậm chí tử vong.

Chẩn đoán bệnh sởi thường dựa vào xét nghiệm kháng thể IgM, trong đó 50-70% trường hợp dương tính ngay từ ngày đầu phát ban và đạt 100% sau 3 ngày phát ban.

Vaccin sởi có hiệu quả phòng bệnh cao, phần lớn trẻ bệnh sởi là chưa tiêm phòng vaccine sởi. Mặc dù đã có vaccine phòng bệnh, nhưng tỷ lệ mắc sởi hiện nay tại Việt Nam cũng như trên thế giới vẫn được WHO quan tâm, tiếp tục coi là vấn đề y tế toàn cầu.

Diễn biến lâm sàng thể điển hình của sởi thể hiện qua 4 giai đoạn:

– Giai đoạn ủ bệnh: từ 7 đến 21 ngày (trung bình 10 ngày), triệu chứng xuất hiện saukhi phơi nhiễm 10-14 ngày;

– Giai đoạn khởi phát (giai đoạn viêm long): trong 2 – 4 ngày. Trong giai đoạn nàyngười bệnh sốt cao, viêm long đường hô hấp trên (ho, chảy mũi) và viêm kết mạc. Có thể thấy hạt Koplik là các hạt nhỏ có kích thước 0,5 – 1 mm màu trắng/xámcó quầng ban đỏ nổi gồ lên trên bề mặt niêm mạc má (phía trong miệng, ngang rănghàm trên). Hạt Koplik thường xuất hiện một ngày trước phát ban và tồn tại 2 – 3 ngàysau khi ban xuất hiện;

– Giai đoạn toàn phát: Kéo dài 2 – 5 ngày. Thường sau khi sốt cao 3 – 4 ngày ngườibệnh bắt đầu phát ban dạng dát sẩn, khi căng da thì ban biến mất, xuất hiện từ sautai, sau gáy, trán, mặt, cổ dần lan đến thân mình và tứ chi, cả ở lòng bàn tay và ganbàn chân. Ban có thể hợp lại đặc biệt là ở vùng mặt và thân mình. Khi ban mọc hếttoàn thân thì thân nhiệt giảm dần;

– Giai đoạn hồi phục: Ban nhạt màu dần rồi sang màu xám, bong vảy phấn sẫm màu,để lại vết thâm vằn da hổ và biến mất theo thứ tự như khi xuất hiện. Nếu không xuấthiện biến chứng thì bệnh tự khỏi. Có thể có ho kéo dài 1 – 2 tuần sau khi hết ban.

Yếu tố nguy cơ bệnh diễn tiến nặng của bệnh sởi

– Trẻ < 12 tháng;

– Người chưa tiêm phòng vắc-xin hoặc tiêm không đầy đủ;

– Suy giảm miễn dịch bẩm sinh hoặc mắc phải;

– Bệnh nền nặng;

– Suy dinh dưỡng nặng;

– Thiếu vitamin A;

– Phụ nữ mang thai.

⏬ TẢI QUYẾT ĐỊNH 1019/QĐ-BYT

—————————————————