Viêm màng não là một căn bệnh nguy hiểm cần được nhận diện và điều trị kịp thời. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu viêm màng não ở người lớn là vô cùng quan trọng để tránh các biến chứng nghiêm trọng và bảo vệ sức khỏe. Trong bài viết này, Bệnh viện Đại học Y Tân Tạo sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các dấu hiệu viêm màng não ở người lớn, giúp bạn nắm bắt và nhận biết sớm để có hướng điều trị kịp thời và hiệu quả.
VIÊM MÀNG NÃO LÀ BỆNH GÌ?
Viêm màng não là một bệnh lý nhiễm trùng nghiêm trọng liên quan đến viêm các màng bảo vệ bao quanh não và tủy sống, được gọi là màng não. Đây là một căn bệnh nguy hiểm có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, đòi hỏi sự chẩn đoán và điều trị kịp thời để ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Viêm màng não có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe nếu không được phát hiện và điều trị sớm, do đó, việc nhận biết và hiểu rõ về bệnh là vô cùng quan trọng.
CÁC NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH VIÊM MÀNG NÃO Ở NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH
Viêm màng não ở người lớn do vi khuẩn
Một số vi khuẩn gây viêm màng não ở người lớn phổ biến bao gồm:
- Phế cầu khuẩn: Thường khi trú tại vùng mũi và cổ họng của trẻ em và người lớn.
- Liên cầu khuẩn nhóm B: Thường khu trú trong đường tiết niệu, hệ thống sinh sản và đường tiêu hóa của người trưởng thành. Vi khuẩn này có thể gây biến chứng nhiễm trùng máu, viêm phổi, nhiễm khuẩn da, mô mềm, viêm khớp nhiễm khuẩn,…
- Vi khuẩn não mô cầu: Khu trú trong mũi và họng. Tại Việt Nam, các nhóm huyết thanh phổ biến gây bệnh là A, B, C, Y, W-135, đặc biệt là nhóm B. Nhiễm trùng máu là biến chứng nghiêm trọng nhất khi nhiễm vi khuẩn não mô cầu, gây tử vong trong 24 giờ.
- Vi khuẩn Haemophilus influenzae: Khu trú trong đường hô hấp trên của con người, đặc biệt là ở mũi và cổ họng. Trong các loại, vi khuẩn tuýp B là nguy hiểm nhất gây nhiễm trùng nặng ở màng não và phổi.
- Vi khuẩn Listeria monocytogenes: Khu trú trong môi trường có độ ẩm cao như đất, nước thải, thức ăn lên men,… và lây truyền khi thu hoạch, chế biến, chuẩn bị đóng gói, vận chuyển, bảo quản thực phẩm trong môi trường nhiễm khuẩn. Vi khuẩn Listeria monocytogenes gây nhiễm khuẩn huyết, viêm màng não, viêm não, sảy thai ở phụ nữ mang thai,…
- Vi khuẩn E.coli: Khu trú trong ruột của người và động vật gây bệnh tiêu chảy, nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm phổi,…
Viêm màng não ở người lớn do virus
Các loại virus có thể gây viêm màng não ở người lớn bao gồm:
- Virus quai bị: Lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với nước bọt hoặc các giọt bắn hô hấp từ miệng, mũi, cổ họng của người bệnh. Các biến chứng của bệnh quai bị bao gồm: viêm màng não vô khuẩn, viêm tụy, viêm não, vô sinh,…
- Virus Varicella-zoster: Gây bệnh thủy đậu và zona thần kinh. Thủy đậu và zona thần kinh đều để lại nhiều biến chứng nghiêm trọng tổn hại đến hệ thần kinh như viêm/đau dây thần kinh, viêm não, viêm tủy, viêm phổi, viêm gan, liệt Zoster,…
- Virus sởi: Là loại virus rất dễ lây lan qua không khí hoặc qua tiếp xúc trực tiếp với hơi nước, dịch tiết từ người bệnh. Khi không điều trị kịp thời, sởi có thể gây biến chứng viêm não, viêm thanh quản, viêm phế quản, viêm tai, viêm phổi, thậm chí là tử vong.
- Virus cúm: Gây bệnh nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính (cúm mùa). Bệnh cúm gây biến chứng viêm tai, viêm phế quản, viêm phổi, viêm não, tử vong.
Viêm màng não ở người trưởng thành do ký sinh trùng
Một số ký sinh trùng có thể gây bệnh viêm màng não bạch cầu ái toan (một dạng viêm màng não hiếm gặp). Các nhà khoa học đã tìm thấy 3 loại ký sinh trùng chính gây ra viêm màng não bạch cầu ái toan bao gồm: giun lươn, giun đũa gấu trúc và giun đầu gai.
Viêm màng não ở người lớn do nấm
Khi xâm nhập vào cơ thể, nấm có thể lây từ khu vực bất kỳ trong cơ thể đến não hoặc tủy sống gây bệnh viêm màng não do nấm.
Các yếu tố khác
Người trưởng thành có nguy cơ mắc bệnh viêm màng não cao hơn khi:
- Có hệ thống miễn dịch suy yếu do nhiễm HIV, bị ung thư, cấy ghép nội tạng hoặc đang dùng thuốc ức chế miễn dịch.
- Sống trong môi trường tập thể như ký túc xá, nhà trọ hoặc doanh trại.
- Sống và làm việc hoặc đi du lịch đến những nơi có nhiều bệnh truyền nhiễm phổ biến gây viêm màng não.
- Bị nhiễm trùng mãn tính ở mũi và tai, viêm phổi do phế cầu khuẩn hoặc nhiễm trùng máu lan rộng.
- v.v…
DẤU HIỆU VIÊM MÀNG NÃO Ở NGƯỜI LỚN
Dấu hiệu viêm màng não ở người lớn thường là khác nhau tùy vào nguyên nhân gây bệnh. Tuy nhiên, nhìn chung sẽ có các triệu chứng như sau:
- Cứng cổ: Đây là dấu hiệu quan trọng nhất của bệnh viêm màng não. Bệnh gây ra cơn đau nhói, kéo sâu dài từ đáy hộp sọ xuống phần lưng trên khi xoay cổ hoặc cúi đầu.
- Nhạy cảm với ánh sáng (sợ ánh sáng) là dấu hiệu viêm màng não ở người lớn phổ biến tiếp theo.
- Cơn đau đầu khởi phát nhanh chóng và ảnh hưởng đến toàn bộ đầu thay vì tập trung vào một vị trí trên đầu.
- Đau nhức toàn thân, giảm sự thèm ăn, sốt cao đột ngột trên 38 độ C.
- Buồn nôn và nôn.
- Đau chân, khó chịu, buồn ngủ, khó thở.
- Nổi ban đỏ: Do vi khuẩn nhân lên trong máu. Nốt phát ban thường khởi phát như những vết ghim nhỏ, màu đỏ, có thể lan nhanh và biến thành vết đốm.
- Lú lẫn, mê sảng và một số vấn đề thần kinh ngắn hạn như mất thính lực, co giật, suy giảm nhận thức và não úng thủy.
>>> Xem thêm Vắc xin viêm màng não mô cầu: Đối tượng và lịch tiêm.
BỆNH VIÊM MÀNG NÃO CÓ NGUY HIỂM KHÔNG?
Viêm màng não ở người lớn là rất nguy hiểm, bệnh có thể gây tử vong trong 24 giờ và biến chứng rất nghiêm trọng. Những người điều trị bệnh thành công phải chịu di chứng lâu dài bao gồm mất thính giác, co giật, yếu chân tay, khó khăn về thị giác, lời nói, ngôn ngữ, trí nhớ kém. Nếu bị nhiễm trùng huyết sẽ để lại sẹo vĩnh viễn và cắt cụt chi.
PHƯƠNG PHÁP PHÒNG NGỪA
Tiêm vắc xin ngừa viêm màng não
Hiện nay, các tác nhân nguy hiểm nhất gây bệnh viêm màng não có thể phòng ngừa được hiệu quả bằng vắc xin. Dưới đây là những loại vắc xin cần tiêm ngừa để phòng viêm màng não:
- Vắc xin ngừa viêm màng não do phế cầu khuẩn.
- Vắc xin ngừa bệnh do não mô cầu.
- Vắc xin ngừa bệnh quai bị.
- Vắc xin ngừa bệnh thủy đậu.
- Vắc xin ngừa bệnh Zona thần kinh.
- Vắc xin ngừa bệnh cúm mùa.
>>> Xem thêm Vắc xin ngừa Viêm màng não mô cầu: Đối tượng và lịch tiêm.
Vệ sinh cá nhân đặc biệt là mũi họng
Trong đời sống sinh hoạt hằng ngày, người lớn và trẻ em cần chú trọng những điều dưới đây:
- Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch trong ít nhất 20 giấy trước khi ăn và chế biến thực phẩm, sau khi đi vệ sinh, sau khi ho hoặc hắt hơi và sau khi đi đổ rác.
- Tắm bằng xà phòng mỗi ngày và tẩy tế bào chết trên cơ thể ít nhất 1 lần/tuần.
- Đánh răng ít nhất 2 lần/ngày, sau khi thức dậy và trước khi đi ngủ, hoặc có thể đánh răng sau mỗi bữa ăn.
- Tắm và thay quần áo sạch mỗi ngày.
- Rửa sạch mặt, tay và chân mỗi khi đi bên ngoài về.
- Làm sạch thực phẩm, dùng dụng cụ sạch để nấu chính thức ăn, bảo quản và hâm nóng thức ăn đúng cách.
- Vệ sinh bộ phận sinh dục thường xuyên đảm bảo sạch sẽ và khỏe mạnh.
Tránh tiếp xúc với người bệnh
- Hạn chế gặp gỡ người bệnh.
- Giữ khoảng cách tối thiểu 2 mét, đeo khẩu trang khi trò chuyện hoặc tiếp xúc gần.
Nếu đang sống chung với người bệnh, hãy mở cửa sổ và cửa ra vào thường xuyên đảm bảo không gian sống được thông gió.
Duy trì lối sống lành mạnh
- Chế độ ăn uống lành mạnh giúp tăng sức đề kháng.
- Bổ sung vitamin tổng hợp, kẽm, sắt, đồng, selen và magie.
- Tập thể dục thường xuyên.
- Ngủ đủ giấc từ 7-8 tiếng mỗi đêm.
Viêm màng não là một bệnh nguy hiểm ở cả trẻ em và người lớn. Bệnh có tỷ lệ tử vong cao và chịu nhiều biến chứng lâu dài nếu được điều trị khỏi. Vì thế, chủ động tiêm ngừa vắc xin và chủ động bảo vệ sức khỏe của cá nhân và gia đình là điều cần thiết để phòng bệnh hiệu quả.
Bài viết trên đây là nội dung chia sẻ về dấu hiệu viêm màng não ở người lớn, cũng như cách phòng ngừa bệnh hiệu quả. Liên hệ đến chúng tôi để được tư vấn và đặt lịch tiêm chủng sớm nhất.
—————————————————
🚩 Lô 10, KCN Tân Đức, xã Đức Hòa Hạ, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An


💌 Email: info@benhvientantao.com – benhvientantao@gmail.com
🌏 Website: https://benhvientantao.com
