Hỏi Bác sĩ
Đặt lịch khám
Mụn trứng cá thường hay xuất hiện ở lứa tuổi dậy thì, ảnh hưởng nhiều đến thẩm mỹ, tâm lý và chất lượng sống của nhiều người.
MỤN TRỨNG CÁ LÀ GÌ?
Trứng cá (acne) là bệnh da thông thường gây nên do tăng tiết chất bã và viêm của hệ thống nang lông tuyến bã.
Bệnh biểu hiện bằng nhiều loại tổn thương khác nhau như mụn cám, sẩn, sẩn viêm, mụn mủ, mụn bọc, nang…khu trú ở vị trí tiết nhiều chất bã như mặt, lưng, ngực.
Khoảng 80% trường hợp trứng cá gặp ở tuổi thanh thiếu niên, đặc biệt giai đoạn dậy thì.
Trứng cá tuy không ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, nhưng do tồn tại dai dẳng, mụn, sẩn hay sẹo lồi, sẹo lõm ở vùng mặt ảnh hưởng tới thẩm mỹ, tâm lý và chất lượng cuộc sống của người bệnh.
NGUYÊN NHÂN GÂY RA TRỨNG CÁ
Mụn trứng cá được hình thành dưới tác động của 3 yếu tố chính: Tăng sản xuất chất bã; sừng hóa cổ nang lông và do vi khuẩn Propionibacterium acnes.
Tăng tiết chất bã
Tuyến bã chịu sự điều tiết hoạt động của các hormon, đặc biệt là hormon sinh dục nam, các hormon này kích thích tuyến bã hoạt động và phát triển thể tích làm tăng bài tiết chất bã lên nhiều lần.
Sừng hóa cổ nang lông
Cổ nang lông tuyến bã bị sừng hóa làm ống bài xuất tuyến bã bị hẹp lại, chất bã không thoát ra ngoài được nên bị ứ đọng lại trong lòng tuyến bã, lâu ngày bị cô đặc lại hình thành nhân trứng cá.
Sự gia tăng hoạt động của vi khuẩn Propionibacterium acnes (P. acnes)
Bình thường P. acnes cư trú ở da một cách vô hại. Khi các lỗ nang lông bị ứ lại, các chất bã và tế bào chết sẽ tạo nên môi trường kỵ khí và P. acnes có thể phát triển gây bệnh.
MỘT SỐ YẾU TỐ KHÁC HÌNH THÀNH TRỨNG CÁ
– Tuổi: trứng cá thường gặp ở tuổi thanh thiếu niên, 90% trường hợp ở lứa tuổi 13-19, sau đó bệnh giảm dần, nhưng trứng cá có thể bắt đầu ở tuổi 20-30 hoặc muộn hơn, thậm chí tới tuổi 50-59.
– Giới tính: trứng cá dễ gặp ở nữ hơn nam, tỷ lệ nữ/nam gần bằng 2/1, nhưng bệnh ở nam thường nặng hơn ở nữ.
– Yếu tố gia đình: có ảnh hưởng rõ rệt đến bệnh trứng cá. Theo Goulden, cứ 100 bệnh nhân bị trứng cá thì 50% có tiền sử gia đình.
– Yếu tố thời tiết, chủng tộc: khí hậu nóng ẩm, hanh khô liên quan đến bệnh trứng cá; người da trắng và da vàng bị bệnh trứng cá nhiều hơn người da đen.
– Yếu tố nghề nghiệp: khi tiếp xúc với dầu mỡ, với ánh nắng nhiều…làm tăng khả năng bị bệnh.
– Yếu tố stress: có thể gây nên bệnh hoặc làm tăng nặng bệnh trứng cá.
– Chế độ ăn: một số thức ăn có thể làm tăng bệnh trứng cá như sô-cô-la, đường, bơ, cà phê…
– Các bệnh nội tiết: một số bệnh như Cushing, bệnh cường giáp trạng, bệnh buồng trứng đa nang…làm tăng trứng cá.
– Thuốc: một số thuốc làm tăng trứng cá, trong đó thƣờng gặp là corticoid, isoniazid, thuốc có nhóm halogen, androgen (testosteron), lithium…
– Một số nguyên nhân tại chỗ: vệ sinh da mặt, chà xát, nặn bóp không đúng phương pháp và lạm dụng mỹ phẩm làm ảnh hưởng đến bệnh trứng cá.
TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG
Tùy vào biểu hiện lâm sàng của bệnh mà chia thành các thể bệnh như sau:
Trứng cá thể thông thường (acne vulgaris)
Đây là hình thái thường gặp nhất của trứng cá với các thương tổn rất đa dạng.
– Bắt đầu từ tuổi dậy thì, trên nền da nhờn xuất hiện các tổn thương nhân trứng cá (comedon) hay mụn đầu đen do chất bã bài tiết và tế bào biểu mô cô đặc lại. Tùy mức độ viêm nhiều hay ít, nông hoặc sâu mà có các tổn thương như mụn đầu đen, đầu trắng, sẩn, mụn mủ, mụn bọc hay ổ áp xe.
– Vị trí thường gặp là ở mặt, trán, cằm, má, phần trên lưng, trước ngực; ít khi xuống quá thắt lưng.
Các thể lâm sàng Trứng cá nặng
- Trứng cá dạng cục, dạng kén hay gặp ở nam giới, gây tổn thương sâu hơn trứng cá thường và hình thành các kén có nguồn gốc nang lông. Ví trị thường gặp là mặt, cổ xung quanh tai.
- Trứng cá bọc (acne conglobata): là loại trứng cá mủ mạn tính, dai dẳng. Bệnh bắt đầu ở tuổi thiếu niên, có tổn thương dạng cục, hay để lại lỗ dò, luôn luôn để lạ sẹo lõm.
- Trứng cá tối cấp (còn gọi là trứng cá bọc cấp tính, trứng cá có sốt và loét): bệnh xảy ra đột ngột với sốt, mệt mỏi, tăng bạch cầu đa nhân, hồng ban nút và các tổn thương trứng cá.
Ngoài ra còn gặp một số thể lâm sàng khác:
- Trứng cá trẻ sơ sinh.
- Trứng cá do thuốc.
- Trứng cá muộn ở phụ nữ.
- Trứng cá do hóa chất
CÁCH ĐIỀU TRỊ
Mục tiêu điều trị trứng cá nhằm chống tiết nhiều chất bã, chống dày sừng cổ tuyến bã, và chống nhiễm khuẩn.
Điều trị tại chỗ hoặc phối hợp thuốc bôi tại chỗ và toàn thân tùy vào mức độ và tình trạng người bệnh.
Một số thuốc bôi tại chỗ:
- Retinoid
- Benzoyl peroxide
- Kháng sinh
- Acid azelaic
Thuốc dùng toàn thân:
- Kháng sinh: Doxycyclin, Tetracyclin.
- Isotretinoin
- Hormon
- Thuốc khác: vitamin B2; biotin; bepanthen; kẽm
PHÒNG NGỪA
– Hạn chế dùng thuốc có chứa các chất thuộc nhóm halogen, corticoid.
– Rửa mặt bằng xà phòng.
– Ăn ít đường, chocola, chất béo, đồ rán.
– Tránh làm việc quá sức, stress tâm lý.
Đăng ký lịch khám để được tư vấn và điều trị phù hợp
—————————————————
BỆNH VIỆN ĐẠI HỌC Y TÂN TẠO
Lô 10, KCN Tân Đức, xã Đức Hòa Hạ, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An
Email: info@benhvientantao.com – benhvientantao@gmail.com
Website: https://benhvientantao.com – Kênh Zalo: 0768999115
Hotline: 0272 3769 727 – Cấp cứu: 0704 911 115