Bệnh bại liệt từng là nỗi khiếp sợ toàn cầu, gây ra các đợt dịch nghiêm trọng với hàng ngàn ca tử vong và để lại nhiều di chứng tàn tật suốt đời. Tuy nhiên, nhờ chương trình tiêm chủng mở rộng vào năm 2000, Việt Nam đã thành công trong việc thanh toán căn bệnh này. Dù thành công này là một bước tiến lớn trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng, thế nhưng người dân vẫn không nên chủ quan. Việc chủ động phòng ngừa, duy trì vệ sinh cá nhân và cải thiện điều kiện sống vẫn vô cùng quan trọng. Chúng ta cần tiếp tục thực hiện các biện pháp phòng ngừa như tiêm vắc xin đầy đủ và thực hiện vệ sinh tốt để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
BỆNH BẠI LIỆT LÀ GÌ?
Bệnh bại liệt có tên khoa học là Poliomyelitis, là một bệnh nhiễm trùng cấp tính do virus poliovirus gây ra. Virus này chủ yếu tấn công hệ thần kinh, đặc biệt là các tế bào thần kinh vận động trong tủy sống, dẫn đến liệt cơ. Bệnh có thể gây yếu cơ và trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, có thể dẫn đến liệt hoàn toàn và vĩnh viễn. Đặc biệt, nếu các cơ liên quan đến hô hấp bị ảnh hưởng, bệnh có thể dẫn đến tử vong.
NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH VÀ CON ĐƯỜNG LÂY TRUYỀN
Nguyên nhân gây bệnh
Nguyên nhân gây ra bệnh bại liệt là do virus poliovirus, một loại virus thuộc họ Enterovirus. Poliovirus có 3 tuýp chính (type 1, 2, 3) và cả ba đều có khả năng gây bệnh. Virus này tấn công vào hệ thần kinh, đặc biệt là các tế bào thần kinh vận động trong tủy sống, dẫn đến liệt cơ.
Con đường lây truyền
Bệnh lây truyền chủ yếu qua con đường phân – miệng, nghĩa là virus từ phân của người nhiễm có thể lây lan sang người khác thông qua nguồn nước hoặc thực phẩm bị nhiễm virus. Điều này thường xảy ra ở những nơi có điều kiện vệ sinh kém và nước uống bị ô nhiễm.
Ngoài ra, virus cũng có thể lây truyền qua con đường tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết từ mũi, miệng của người nhiễm bệnh, mặc dù cách lây này ít phổ biến hơn so với con đường phân – miệng.
Các yếu tố nguy cơ
- Những nơi có điều kiện vệ sinh kém, không có nước sạch dễ làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh do tiếp xúc với phân người nhiễm.
- Trẻ em hoặc người chưa được tiêm phòng vắc xin bại liệt có nguy cơ cao nhiễm virus.
- Người có hệ miễn dịch suy yếu dễ bị nhiễm và phát triển các biến chứng nghiêm trọng hơn.
TRIỆU CHỨNG CỦA BỆNH LÀ GÌ?
Bệnh bại liệt có các triệu chứng khác nhau, phụ thuộc vào thể bệnh. Dựa vào biểu hiện lâm sàng, bệnh được chia thành các thể sau:
Thể liệt mềm cấp điển hình (chiếm 1%)
- Sốt
- Chán ăn
- Nhức đầu
- Buồn nôn
- Đau cơ ở chi, gáy và lưng
- Dần dần mất vận động, dẫn đến liệt không đối xứng
- Liệt tủy sống hoặc hành tủy có thể gây suy hô hấp và tử vong
- Liệt ở chi, khó vận động hoặc mất vận động vĩnh viễn.
Thể viêm màng não vô khuẩn
- Sốt
- Nhức đầu
- Đau cơ
- Cứng gáy
Thể nhẹ
- Sốt
- Khó ngủ
- Nhức đầu
- Buồn nôn, nôn
- Táo bón
- Có thể phục hồi trong vài ngày
Thể ẩn
- Không rõ triệu chứng
- Đây là thể thường gặp, nhưng có khả năng biến chuyển thành thể nặng.
Mặc dù chỉ có 1% người mắc bệnh biểu hiện triệu chứng liệt điển hình, bệnh bại liệt vẫn có thể gây liệt tủy sống hoặc liệt cơ hô hấp, dẫn đến tử vong hoặc để lại di chứng tàn tật suốt đời.
ĐỐI TƯỢNG NÀO CÓ NGUY CƠ MẮC BỆNH CAO?
Những đối tượng có nguy cơ mắc bệnh bại liệt cao bao gồm:
- Trẻ em dưới 5 tuổi: Trẻ nhỏ có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, đặc biệt dễ bị nhiễm virus poliovirus nếu không được tiêm vắc xin đầy đủ.
- Người chưa được tiêm vắc xin bại liệt: Những người không được tiêm phòng đầy đủ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn, đặc biệt ở những khu vực có dịch bại liệt.
- Người sống ở vùng có điều kiện vệ sinh kém: Các khu vực thiếu nước sạch, điều kiện vệ sinh không đảm bảo có nguy cơ lây truyền virus qua đường phân – miệng cao hơn.
- Người tiếp xúc với người nhiễm virus: Người sống chung hoặc tiếp xúc gần gũi với người mắc bệnh bại liệt có nguy cơ nhiễm virus nếu không được bảo vệ bằng vắc xin.
- Người đi du lịch đến vùng dịch: Các khu vực chưa kiểm soát được bại liệt, chủ yếu ở một số nước châu Phi và châu Á, là những nơi có nguy cơ nhiễm virus cao.
- Người có hệ miễn dịch suy yếu: Người mắc các bệnh suy giảm miễn dịch hoặc đang dùng thuốc ức chế miễn dịch dễ bị nhiễm bại liệt do khả năng chống lại nhiễm trùng kém hơn.
- Phụ nữ mang thai, người già cũng là đối tượng dễ bị lây nhiễm bệnh.
BỆNH BẠI LIỆT CÓ ĐIỀU TRỊ ĐƯỢC KHÔNG?
Hiện tại, bệnh bại liệt không có phương pháp điều trị đặc hiệu để loại bỏ virus khỏi cơ thể. Việc điều trị chủ yếu tập trung vào giảm nhẹ triệu chứng, nâng đỡ thể trạng, hỗ trợ hồi phục chức năng và ngăn ngừa các biến chứng. Một số phương pháp điều trị bao gồm:
- Bất động hoàn toàn: Bệnh nhân cần được nghỉ ngơi và tránh vận động để giảm nguy cơ tổn thương cơ và thần kinh thêm trong giai đoạn cấp tính.
- Tăng cường và nâng cao thể trạng: Cung cấp đủ dinh dưỡng bằng cách bổ sung sinh tố và truyền dịch để duy trì sức khỏe và thể trạng cho người bệnh.
- Hỗ trợ hô hấp: Trong trường hợp bệnh nhân có dấu hiệu liệt tủy dẫn đến suy hô hấp, cần hỗ trợ hô hấp.
- Điều trị kháng sinh: Nếu có bội nhiễm vi khuẩn, bệnh nhân sẽ được chỉ định dùng kháng sinh theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Phục hồi chức năng: Sau giai đoạn cấp tính, bệnh nhân cần thực hiện các liệu pháp phục hồi chức năng để khắc phục di chứng liệt cơ và giúp phục hồi khả năng vận động.
CÁCH PHÒNG BỆNH BẠI LIỆT
Để chủ động phòng ngừa bệnh bại liệt, Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế khuyến cáo người dân thực hiện các biện pháp sau:
- Tiêm vắc xin phòng bệnh bại liệt cho trẻ dưới 5 tuổi: Đảm bảo trẻ được uống vắc xin ít nhất 3 lần theo hướng dẫn của Bộ Y tế để bảo vệ khỏi bệnh bại liệt.
- Giữ vệ sinh tốt cho trẻ, tập cho trẻ thói quen vệ sinh tay trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, vệ sinh răng miệng, tắm và thay quần áo thường xuyên, chăn ga, quần áo của trẻ cần được giặt sạch, phơi khô thường xuyên.
- Rửa tay thường xuyên: Người chăm sóc trẻ cần rửa tay với xà phòng thường xuyên, đặc biệt là khi cho trẻ ăn và sau khi đi vệ sinh.
- Vệ sinh sạch sẽ các bề mặt và vật dụng: Thường xuyên lau sạch các bề mặt, đồ chơi, dụng cụ học tập, bàn ghế và sàn nhà bằng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa để ngăn ngừa sự lây lan của virus.
- Đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và vệ sinh môi trường: Sử dụng nguồn nước sạch, đảm bảo nhà tiêu hợp vệ sinh và không phóng uế ra môi trường. Phân của trẻ cũng cần được thu gom và đổ vào nhà tiêu hợp vệ sinh.
- Theo dõi triệu chứng và khám chữa kịp thời: Nếu trẻ có dấu hiệu như sốt, buồn nôn, cứng cổ, đau chi và cơ bắp hoặc liệt mềm cấp, hãy đưa trẻ đến ngay bệnh viện gần nhất để được khám, tư vấn và điều trị kịp thời.
TIÊM VẮC XIN NGỪA BẠI LIỆT Ở ĐÂU UY TÍN?
Trung tâm Tiêm chủng Vắc-xin của Bệnh viện Đại học Y Tân Tạo là địa chỉ uy tín và đáng tin cậy cho việc tiêm vắc xin ngừa bại liệt. Với cơ sở vật chất hiện đại và đội ngũ y bác sĩ chuyên nghiệp, trung tâm cam kết cung cấp dịch vụ tiêm chủng an toàn và hiệu quả. Chúng tôi sử dụng các loại vắc xin chính hãng, được kiểm định chất lượng nghiêm ngặt, và thực hiện quy trình tiêm chủng theo đúng hướng dẫn của Bộ Y tế. Trung tâm cũng luôn chú trọng đến việc tư vấn tận tình và theo dõi sức khỏe của bệnh nhân sau tiêm, đảm bảo mang lại sự an tâm và bảo vệ tốt nhất cho sức khỏe cộng đồng. Hãy đến với Trung tâm Tiêm chủng của Bệnh viện Đại học Y Tân Tạo để được chăm sóc và bảo vệ khỏi bệnh bại liệt một cách an toàn và hiệu quả. Chúng tôi luôn chung tay cùng bạn bảo vệ con bạn khỏi nguy cơ bại liệt với hành động đơn giản là hãy tiêm ngừa đủ và đúng cho con bạn!
Bài viết trên đây là nội dung chia sẻ các thông tin về bệnh bại liệt. Hy vọng bài viết này sẽ hữu ích với bạn. Liên hệ đến chúng tôi để được hỗ trợ tư vấn và đặt lịch khám, tiêm chủng sớm nhất.
—————————————————
🚩 Lô 10, KCN Tân Đức, xã Đức Hòa Hạ, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An


💌 Email: info@benhvientantao.com
🌏 Website: https://benhvientantao.com
