Viêm màng não mủ là một căn bệnh nguy hiểm, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng đặc biệt đáng lo ngại nhất ở trẻ nhỏ. Bệnh có thể để lại di chứng nặng nề nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Vậy viêm màng não mủ là gì, nguyên nhân do đâu, triệu chứng nhận biết thế nào và làm sao để phòng ngừa? Hãy cùng tìm hiểu ngay nhé!
MÀNG NÃO LÀ GÌ?
Màng não là một lớp mô liên kết bao bọc hệ thần kinh trung ương (CNS), giúp bảo vệ não và tủy sống. Lớp màng này không chỉ đóng vai trò như một lớp đệm, ngăn cách mô thần kinh với xương sọ và cột sống, mà còn tạo ra môi trường thuận lợi để các tế bào thần kinh hoạt động hiệu quả.
VIÊM MÀNG NÃO MỦ LÀ GÌ?
Viêm màng não mủ là tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng ở lớp màng bao bọc hệ thần kinh trung ương. Bệnh do vi khuẩn gây ra, dẫn đến tổn thương hệ thần kinh, hình thành mủ và ảnh hưởng nặng nề đến nhận thức, thần kinh cũng như khả năng vận động.

Đây là một tình trạng cấp cứu nội khoa, cần được chẩn đoán sớm và điều trị tích cực, đúng cách. Thống kê cho thấy cứ 20 trẻ mắc viêm màng não mủ thì có 1 trẻ tử vong. Trong số những trẻ sống sót, khoảng 20 – 25% phải đối mặt với các di chứng nặng nề như rối loạn tâm thần, mất thính lực, liệt hoặc suy giảm khả năng kiểm soát hành vi và nhận thức.
NGUYÊN NHÂN GÂY VIÊM MÀNG NÃO MỦ
Viêm màng não mủ do vi khuẩn xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể qua đường mũi hoặc miệng, sau đó di chuyển đến não và gây viêm. Các loại vi khuẩn thường gặp gây bệnh gồm:
- Vi khuẩn Hib (Haemophilus influenzae)
- Vi khuẩn não mô cầu (Neisseria meningitidis)
- Vi khuẩn phế cầu (Streptococcus pneumoniae)
Ở trẻ sơ sinh, các tác nhân phổ biến hơn bao gồm:
- Vi khuẩn E. coli
- Vi khuẩn Listeria
- Liên cầu khuẩn nhóm B
Viêm màng não mủ do vi khuẩn có thể lây truyền trực tiếp từ người sang người qua đường hô hấp. Khi tiếp xúc gần với người bệnh, chẳng hạn như ôm, hôn hoặc hít phải giọt bắn chứa vi khuẩn từ dịch tiết của họ, người khỏe mạnh có nguy cơ nhiễm bệnh.
TRIỆU CHỨNG VIÊM MÀNG NÃO MỦ
Thời gian ủ bệnh thường kéo dài 2 – 10 ngày, tùy thuộc vào loại vi khuẩn gây bệnh.
Triệu chứng thường gặp
Bệnh thường khởi phát đột ngột với các dấu hiệu:
- Sốt cao, rét run
- Đau đầu dữ dội, không thuyên giảm khi dùng thuốc
- Nôn ói, cứng gáy
- Nhạy cảm với ánh sáng
- Xuất huyết hoặc ban xuất huyết bất thường trên da

Biểu hiện theo từng nhóm tuổi
Trẻ sơ sinh và trẻ dưới 3 tháng tuổi
- Triệu chứng không rõ ràng: có thể không sốt hoặc hạ thân nhiệt
- Bỏ bú, nôn trớ, thở rên, thở không đều hoặc ngừng thở
- Thóp phồng, bụng chướng, tiêu chảy, co giật
Trẻ trên 3 tháng tuổi và người lớn
- Sốt cao đột ngột, viêm họng, mệt mỏi, ăn uống kém
- Đau đầu, buồn nôn, nôn ói, sợ ánh sáng
- Quấy khóc (trẻ nhỏ), hôn mê, co giật trong trường hợp nặng
Diễn biến cấp tính
- Sốt cao 38-39°C, có thể co giật
- Ba triệu chứng điển hình: đau đầu, buồn nôn/nôn, rối loạn tiêu hóa (tiêu chảy/táo bón)
- Cứng cổ
- Các biểu hiện khác tùy theo tác nhân gây bệnh: Ban xuất huyết (não mô cầu), viêm phổi (phế cầu khuẩn), viêm nội tâm mạc (tụ cầu vàng).
Bệnh có thể tiến triển nặng gây khó thở, vật vã, lú lẫn, hôn mê. Cần phát hiện sớm để điều trị kịp thời!
ĐỐI TƯỢNG DỄ MẮC VIÊM MÀNG NÃO MỦ
Một số nhóm người dễ bị vi khuẩn xâm nhập gây viêm màng não mủ, bao gồm:
- Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ: Trẻ sinh non, ngạt sau sinh, mẹ bị nhiễm trùng ối hoặc sốt khi mang thai.
- Người có hệ miễn dịch suy yếu: Người cao tuổi, người nhiễm HIV/AIDS, người dùng thuốc ức chế miễn dịch, người mắc bệnh lý nền như viêm xoang, chấn thương sọ não, tổn thương ở tai.
- Người nghiện rượu: Hệ miễn dịch suy giảm khiến vi khuẩn dễ tấn công.

Ngoài ra, vi khuẩn có thể xâm nhập trực tiếp vào não sau các chấn thương nứt vỡ sọ, viêm xoang kéo dài, hoặc ở những người mắc đái tháo đường, suy giảm miễn dịch.
TÍNH NGUY HIỂM CỦA BỆNH
- Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng:
- Tử vong: Viêm màng não mủ có tỷ lệ tử vong cao do tổn thương não nặng, sốc nhiễm trùng, rối loạn nước – điện giải, suy kiệt cơ thể,…
- Tổn thương thần kinh: Bệnh có thể làm tổn thương dây thần kinh sọ não, gây lác mắt, điếc, mù, câm, giảm trí nhớ, chậm phát triển trí tuệ, động kinh, sa sút tinh thần,…
- Tổn thương não: áp xe não, áp xe dưới màng cứng, viêm tắc tĩnh mạch, viêm quanh mạch máu não,…
- Não úng thủy: Do dịch não tủy bị tắc nghẽn, làm tăng áp lực trong sọ.
- Biến chứng ngoài hệ thần kinh: sốc nhiễm trùng, viêm khớp, viêm phổi, viêm thận,…
DI CHỨNG SAU ĐIỀU TRỊ
Điều trị viêm màng não mủ thường kéo dài, khiến người bệnh mệt mỏi, suy nhược với các biểu hiện như mất ngủ, sụt cân, chán ăn, dễ cáu gắt. Tuy nhiên, những triệu chứng này có thể cải thiện bằng chế độ nghỉ ngơi hợp lý, ăn uống đủ chất, sinh hoạt khoa học (ngủ đúng giờ, hạn chế tiếp xúc với ánh sáng xanh từ điện thoại, máy tính,…).
Ngoài ra, một số di chứng có thể xuất hiện sau điều trị như suy giảm thị giác, thính giác, trí nhớ, khó kiểm soát hành vi và cảm xúc. Trường hợp nghiêm trọng có thể bị nhiễm trùng huyết, tổn thương mô tế bào, thậm chí tổn thương xương.
Những di chứng này có thể xuất hiện ngay hoặc xuất hiện sau một thời gian. Vì vậy, người bệnh cần tái khám định kỳ để theo dõi sức khỏe và xử lý kịp thời.
PHÒNG NGỪA VIÊM MÀNG NÃO MỦ
Trẻ em và người lớn cần chủ động dự phòng bằng các biện pháp dưới đây:
- Đeo khẩu trang khi ra ngoài, nơi đông đúc, nơi công cộng, đặc biệt khi tiếp xúc với người có dấu hiệu bệnh.
- Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn, giữ vệ sinh nhà cửa, nơi làm việc và các vật dụng sinh hoạt.
- Ăn chín, uống sôi, tránh thực phẩm tái, sống như tiết canh, nem chua, gỏi hải sản,…
- Phát hiện sớm và điều trị triệt để các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, tai – mũi – họng.
- Vệ sinh tai – mũi – họng hằng ngày để hạn chế nguy cơ nhiễm khuẩn.
- Duy trì lối sống lành mạnh với chế độ ăn uống, vận động, nghỉ ngơi khoa học.
- Khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện và xử lý sớm các vấn đề sức khỏe.
- Tiêm phòng đầy đủ, đúng lịch các loại vắc xin phòng viêm màng não mủ.

VẮC XIN PHÒNG VIÊM MÀNG NÃO TẠI BỆNH VIỆN ĐẠI HỌC Y TÂN TẠO
Bệnh viện Đại học Y Tân Tạo cung cấp các loại vắc xin chính hãng giúp phòng ngừa viêm màng não mủ do não mô cầu, phế cầu, Hib gây ra:
- Vắc xin 6 trong 1 Infanrix Hexa (Bỉ): Giúp bảo vệ trẻ khỏi 6 bệnh nguy hiểm, bao gồm bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt, viêm gan B và Hib.
- Vắc xin Prevenar 13 (Mỹ) & Synflorix (Bỉ): Prevenar 13 giúp ngăn ngừa 13 chủng phế cầu phổ biến, giảm nguy cơ viêm phổi, viêm màng não do phế cầu. Synflorix bảo vệ chống lại 10 chủng phế cầu, đồng thời giúp giảm tỷ lệ viêm tai giữa do vi khuẩn.
- Vắc xin Menactra (Mỹ): Ngừa viêm màng não do não mô cầu nhóm A, C, Y, W-135, phù hợp cho trẻ từ 9 tháng tuổi và người lớn.
- Vắc xin VA-Mengoc-BC (Cuba): Phòng viêm màng não do não mô cầu nhóm B và C, giúp giảm nguy cơ bùng phát dịch bệnh.
Viêm màng não mủ là bệnh nguy hiểm, tiêm vắc xin là biện pháp hiệu quả nhất để bảo vệ sức khỏe. Liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn và đặt lịch tiêm chủng!
—————————————————
🚩 Lô 10, KCN Tân Đức, xã Đức Hòa Hạ, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An
💌 Email: info@benhvientantao.com
🌏 Website: https://benhvientantao.com
